China ontvangt G20-top

De bruisende Chinese kuststad Hangzhou heeft de eer om als gastheer op te treden voor een nieuwe G20 top. De leden van deze zogenaamde Groep van 20 vertegenwoordigen gezamenlijk ongeveer 85 procent van het globale bruto binnenlands product. De G20 omvat dus alle economische grootmachten en werd al in 1999 opgericht. De bijeenkomsten van de groep kregen pas sinds 2008 een grote uitstraling en dus ook meer media-aandacht.

De G20 dankt haar upgrade in relevantie in feite aan de financiële crisis. Dit komt omdat de groep eigenlijk werd opgericht om de internationale financiële stabiliteit te bevorderen. Op het hoogtepunt van de financiële crisis (november 2008) kwam er daarom een speciale bijeenkomst waarin gecoördineerde maatregelen werden afgesproken om de markten te stabiliseren.

Naast ongeveer 30 nationale vertegenwoordigers krijgen ook 10 prominenten van verschillende internationale organisaties een zitje rond de tafel. Dit maakt van de G20 momenteel de meest relevante instantie wat overleg over de internationale monetaire situatie betreft. Dit neemt niet weg dat de G20-slotverklaringen vaak uitpuilen van de holle frasen waar vervolgens weinig mee gebeurt, wat overigens het lot is van de meeste internationale bijeenkomsten (praatbarakken).

Of het deze keer anders zal zijn, valt nog af te wachten. Feit is wel dat er verschillende indicaties zijn dat er iets op til is in de wereld van de centrale banken. Onderhand iedereen die enig gewicht in de schaal werpt, is het er intussen over eens dat het monetaire stelsel hoogdringend aan een grondige opknapbeurt toe is. IMF-voorzitster Christine Lagarde nam recent nog de woorden ‘economic reset’ in de mond, wat als statement wel kan tellen.

Sinds de crisis is er in feite fundamenteel maar weinig veranderd. Sommige problemen zijn zelfs alleen maar erger geworden. Het liquiditeitsprobleem werd aangepakt door de balansen van de centrale banken op te blazen met nieuw gecreëerd geld (lees ook: ‘De onmacht van de centrale banken’). Maar het solvabiliteitsprobleem blijft nog steeds bestaan. De financiële industrie puilt uit van de slechte leningen die eindeloos aan nulrentes geherfinancierd worden.

Kern van het probleem blijft nog steeds dat de financiële economie de reële economie overvleugelt, met alle gevolgen van dien. Ook de uitstaande derivatenposities van de grootbanken zijn tikkende tijdbommen. Eventuele renteverhogingen zijn daarbij de lont aan het kruitvat. Elke verdere monetaire versoepeling (wereldwijd à rato van 180 miljard dollar per maand) heeft als enig doel om de bestaande situatie te bestendigen.

Maar terug naar de G20. De kans is groot dat de violen verder worden gestemd wat een gecoördineerde monetaire politiek betreft. Dit gebeurt eigenlijk nu al, onder aanvoering van het IMF en de Bank of International Settlements (BIS) maar het kan blijkbaar nog altijd beter. Dit kon bijvoorbeeld Japan al ondervinden toen andere G20 leden het land duidelijk maakten dat directe interventies om de JPY te verzwakken niet op prijs werden gesteld.

Daarnaast zijn er ook verschillende indicaties dat er in de (nabije) toekomst een grotere rol zal weggelegd zijn voor de SDR (Special Drawing Rights) of Speciale Trekkingsrechten. SDR werden door het IMF gecreëerd om deel uit te maken van de reserves van de centrale banken. De SDR werden daartoe gekoppeld aan een mandje valuta bestaande uit de Amerikaanse dollar, de euro, de Japanse yen en het Brits pond. Vanaf 30 september komt daar ook de Chinese yuan bij.

SDR worden momenteel als rekeneenheid gebruikt door het IMF. De instelling verstrekt ook leningen in SDR aan hulpbehoevende lidstaten. Deze kunnen dan worden ingeruild in 1 (of meerdere) van de valuta die er deel van uitmaken. Buiten de besloten wereld van de centrale banken ligt dus niemand echt wakker van SDR. Maar het is niet langer ondenkbaar dat dit binnenkort zal veranderen. In één van de volgende bijdragen voor geregistreerde gebruikers gaan we wat dieper in op deze SDR en het belang van de opname van de Chinese munt in het mandje.