Minder dan een jaar terug zaten de grondstoffen als activaklasse nog in het verdomhoekje. Zo viel de Bloomberg Commodity Index begin dit jaar terug naar het laagste niveau sinds 2003, onder meer door een fors gedaalde olieprijs. Drie kwartalen later noteert dezelfde index nu bijna een vijfde boven het dieptepunt.
Grondstoffen zijn een zogenaamde ‘boom-bust’ sector waarbij periodes met grote tekorten en stijgende prijzen worden afgewisseld met overschotten en dalende prijzen. Bij de opkomst van China als economische grootmacht in het vorige decennium volstond de toenmalige productiecapaciteit in de grondstoffensector niet om aan de vraag te voldoen. Dit zorgde vooral tijdens de eerste jaren van de stierenmarkt voor flinke prijsstijgingen.
The sky was the limit tijdens de jaren van ongebreidelde groei in de vraag naar grondstoffen. Het was de tijd van forse investeringen in het verhogen van de productie én duur betaalde overnames. De hausse zette zich na een korte onderbreking in 2008 (financiële crisis) gewoon door en kende in 2011 een hoogtepunt. Pas vanaf de tweede helft van 2014 ging het sterk bergaf en daarvoor waren verschillende oorzaken.
De factor China, die de hausse in gang zette, werkt ook in de omgekeerde richting. De hoogdagen van de Chinese economische groei zijn duidelijk voorbij. Zo klom het bruto binnenlands product (bbp) in 2015 aan het laagste tempo in 25 jaar. De groei was niet alleen minder hoog maar ook nog eens minder grondstoffenintensief.
Het is achteraf gezien eenvoudig om de vinger op de wonde te leggen. Maar op het moment zelf was niemand bereid om vrijwillig marktaandeel af te staan. De vraag was hoog en wie een bepaalde uitbreiding niet deed, zag de concurrentie marktaandeel inpalmen. Dezelfde redenering was van toepassing bij het kopen van extra omzet door overnames. Maar de (Chinese) hemel viel naar beneden en de supercyclus is intussen voorbij. Wat bleef waren hoge schulden en overcapaciteit.
In een eerste fase maakte dit de crisis nog erger. De capaciteit kon niet zomaar worden verlaagd omdat de kasstromen hoog genoeg moesten blijven om de schulden te blijven afbetalen. Deze dynamiek is eigen aan de boom-bust cyclus, die in het huidige economische model gedoemd is om zich te herhalen.
De grondstoffensector begint na enkele moeilijke jaren terug recht te krabbelen. Dit is het best zichtbaar in de evolutie van de olieprijs, die sinds het dieptepunt bijna verdubbelde. Omwille van het hoge gewicht van olie in verschillende grondstoffenindexen heeft dit direct een grote impact. Naast olie en afgeleide producten werden ook ijzererts, steenkool, sommige basismetalen (zink, nikkel, aluminium) en de edelmetalen duurder.
Verschillende grondstoffen evolueren terug naar een marktevenwicht. Dit proces verloopt niet bij elke grondstof even snel, vandaar het vrij grote verschil in prijsevolutie. Alle mijnbouwbedrijven en ook energiegroepen hebben hun kapitaaluitgaven drastisch verlaagd. Er wordt dus beduidend minder geïnvesteerd in uitbreidingen van bestaande activa en in nieuwe exploratie.
Daarmee worden in feite de kiemen voor nieuwe tekorten gelegd. Maar dit is toekomstmuziek want de overcapaciteit is nog lang niet bij elke grondstof afgebouwd. Dit is een proces van lange duur en geen enkele producent geeft graag uit vrije wil marktaandeel af aan een concurrent door minder te produceren. We verwachten geen terugkeer naar de dieptepunten van begin dit jaar. Anderzijds is het evenmin realistisch om aan te nemen dat het herstel lineair zal verlopen. Als investeerder is het vooral zaak om selectief te zijn. Daarbij zijn het huidig en toekomstig marktevenwicht en de voorraden belangrijke parameters.
Concreet zijn we op dit moment…
Gelieve aan te melden om het volledige artikel te lezen.