Element79

De voorbije maanden stapelen de argumenten om pessimistisch te zijn over de Amerikaanse dollar zich op. Het meest opmerkelijke feit is de bocht van 180 graden die de Federal Reserve dit jaar maakte. Aanvankelijke werden dit jaar 3 tot 4 extra renteverhogingen verwacht. In de plaats daarvan komt er een nieuwe versoepeling van het monetair beleid. Een eerste rentedaling komt er waarschijnlijk al bij de volgende Fed-vergadering op 30 en 31 juli. Dit werd bevestigd door Fed-voorzitter Jerome Powell ter gelegenheid van zijn speech voor het Financial Services Committee. Wellicht volgen er later dit jaar nog 1 of meerdere rentedalingen.

De Amerikaanse centrale bank is officieel dan wel een politiek onafhankelijke instelling maar de voorbije maanden was de weinig verholen druk uit het kamp van president Trump voor een versoepeling van de monetaire politiek erg hoog. Trump wil met het oog op een herverkiezing de economie terug op de rails krijgen. Hij hoopt dit te bereiken via een goedkopere dollar en lijkt nu zijn zin te gaan krijgen. Ander argument tegen de dollar is de aanhoudend hoge financieringsbehoefte van de Amerikaanse overheid. Die wordt gevoed door de zogenaamde twin deficits of het handelstekort en het begrotingstekort. Dit is in principe negatief voor de waarde van de dollar. Binnenkort komt ook het schuldenplafond terug op de politieke agenda.

De dollar kreeg de voorbije maanden de ene na de andere fundamentele tegenslag te verwerken maar opmerkelijk genoeg gaf de Amerikaanse munt nauwelijks een krimp. De nieuwe monetaire koers zorgde even voor een appelflauwte maar intussen staat de dollarindex, die de waarde van de Amerikaanse munt afzet tegenover die van enkele belangrijke handelspartners, nog altijd even hoog als 12 maanden geleden.

Er zijn een aantal mogelijke verklaringen  voor deze paradox. Het sterker dan verwacht arbeidsmarktrapport en hoger inflatiecijfer van begin juli hebben de  verwachtingen over het tempo van de renteverlagingen wat getemperd. Belangrijker is dat de andere valuta er intrinsiek niet beter aan toe zijn. De reële rente (nominale rente min inflatie) in de Verenigde Staten neemt af maar is wel nog steeds positief. Dit is niet het geval in bijvoorbeeld de eurozone, Zwitserland, Zweden en Japan.

Anders gesteld, de koopkracht van de euro, de CHF, de SEK en de JPY dalen.

De positieve reële rente in de VS, gekoppeld aan het feit dat de Amerikaanse munt nog steeds de wereldreservemunt is (basis voor internationale financiële transacties) maakt dat de kapitaalstromen richting de dollar zullen blijven stromen.

Inzetten op een daling van de dollar mag dan fundamenteel al verantwoord lijken, het is een strategie die om bovenvermelde redenen niet zonder gevaar is. Ik zie het grootste dalingspotentieel tegenover andere veilige haven munten als de JPY en de CHF. Naar hefboomproducten toe vertaalt zich dat in een turbo short op de USD/JPY en de USD/CHF.

Koen Lauwers

Het is bijna Pasen en daarom ga ik nog eens een gratis tip geven aan de meelezers. Misschien is het u opgevallen dat de granenprijzen recent terug een flinke tik kregen.  Dit is niet ongewoon na enkele opeenvolgende jaren met recordoogsten waar in 2018 nog een handelsconflict met de grootste afnemer (China) bij kwam.

Wel ongewoon is dat de gecombineerde shortpositie van maïs, soja en tarwe op de CBOT nooit eerder zo hoog was. Vooral de timing is daarbij opmerkelijk. In het noordelijk halfrond is het zaaiseizoen gestart. Dat wordt gevolgd door het groeiseizoen en daarna de oogst. De late winterprik in Noord-Amerika liet het zaaiseizoen traag van start gaan. Toch leidde dit amper tot prijsstijgingen want zo vroeg op het jaar kan de achterstand eenvoudig worden goedgemaakt. Dat er op dit moment helemaal geen weerpremie in de prijzen zit en integendeel zelfs een record short is wel bijzonder vreemd.

De huidige prijzen houden m.a.w. met een best case scenario rekening. Niet ongevaarlijk bij  landbouwgrondstoffen. We hebben al vaker meegemaakt dat er niet veel nodig is waardoor shorters moeten coveren. Onthoud goed dat dichtbij de bodem de nieuwsstroom altijd het meest negatief is!

Trackers (WisdomTree) en turbo’s (GS Markets) op granen zijn in ruime mate beschikbaar, dus kies en koop!

Koen

Trump roept dat de dollar te duur is en wijst op de nadelige gevolgen ervan voor de Amerikaanse economie. Met het oog op een herverkiezing binnen ongeveer anderhalf jaar is dit uiteraard niet leuk. Want elke zittende president wil uitpakken met een groeiende economie en stijgende beurskoersen, toch? Eerder fulmineerde ‘The Don’ ook al tegen de hoge olieprijs. Al vergat hij er wel bij te vertellen dat uitgerekend de Amerikaanse sancties tegen Iran en later Venezuela de dure olie in de hand werkten.

Maar terug naar de Amerikaanse munt. De dollarindex (DXY) noteert op het hoogste niveau in bijna 2 jaar. Dit terwijl de Federal Reserve eerder dit jaar een bocht van 180 graden maakte door aan te kondigen de rente niet langer te zullen verhogen. Dit vermindert alvast in theorie de aantrekkingskracht van de dollar. De praktijk draaide dus anders uit. Omdat de centrale banken van andere grote valutabokken evenmin de rente verhoogden, bleef het renteverschil intact en was er dus ook geen uitstroom van investeringsgeld uit de dollar. Wel integendeel dus, want er vloeide zelfs extra geld naar de Amerikaanse munt. Die renteverhogingen buiten de VS zitten er op korte termijn ook niet aan te komen. De ECB verlaagde vorige week nog de inflatie- en de groeiprognoses terwijl de Japanse monetaire beleidsmakers eerder aan bijkomende versoepelingen dan aan een verstrakking denken. ook uit China komen binnenkort bijkomende stimuli op ons af.

Is de dollar dan zo’n intrinsiek sterke munt? Welnee, allesbehalve zelfs. De val van de dollar wordt al heel lang voorspeld. Voor zover ik me kan herinneren al 2 decennia. De 21^ste eeuw was nog niet begonnen toen ik voor het eerst las over ‘The great collapse’ en alles wat daar dan bij zou horen. Het begrotingstekort zal dit jaar oplopen naar bijna 1 biljoen of 1000 miljard dollar. In nominale termen een absurd hoog cijfer. Met een totale schuld van 22 biljoen dollar zal daarbij de grens van 100% van het bruto binnenlands product worden gerond. De rentelast op die schuld bedraagt gemiddeld 1 miljard dollar per dag

So what kunt u terecht opwerpen. Andere valutablokken doen het namelijk niet per se beter. Valutakoersen staan niet op zich maar worden tegenover andere munten uitgedrukt. Zo stapelt Japan  al decennia de schulden op en heeft het land intussen een schuldgraad van 236%. Toch staat de yen nog steeds overeind. Meer zelfs, het is een safe haven munt op de financiële markten.

Het zou dus best kunnen dat Trump deze keer nog een tijdje moet wachten om zijn zin te krijgen.

Koen

‘Beste beursdag sinds april 2017!’ kopten de kranten vorig weekend. Allemaal goed en wel, maar enkel relevant voor wie met zijn neus op de voorruit plakt en dus niet verder kijkt dan de volgende handelssessie. We hebben sinds de start van de correctie al een paar van die ‘one day wonders’ met stijgingen van enkele procenten gekregen en ik denk dat er de komende maanden nog verschillende zullen volgen. De S&P500 corrigeerde tussen begin oktober en Kerstavond met 20%. Vooral december was een rotslechte maand. In Europa zat de klad er al een hele tijd in maar intussen gingen ook de Amerikaanse beurzen overstag.

Tenenkrullend zijn  de reacties van beleggers en analisten die ‘verbaasd’ reageren op deze correctie.

Alles ging toch goed? De werkloosheid was nooit eerder zo laag en de bedrijfswinsten stijgen. Toegegeven, de beurzen waren niet goedkoop maar in de dotcomperiode rond de eeuwwisseling was het nog veel erger, toch?

Keep on dreaming zou ik zeggen. Vrijwel alle ‘positieve’ macro-economische indicatoren kijken naar het verleden. Bovendien houdt de lage werkloosheid geen rekening met de gedaalde participatiegraad en het hoge aantal door de overheid gesubsidieerde jobs, sinds het boek van antropoloog David Graeber ook wel als ‘bullshitjobs’ omschreven. En ja, de winsten zijn gestegen, maar hoe? Belastingverlagingen, herfinancieringen van oude schulden met dank aan de lage rente  en de massale inkoop van eigen aandelen waren de voornaamste oorzaken van de winststijgingen. De geïnflateerde winstcijfers zorgen ook voor optisch lage waarderingen.

Tien jaar geleden noteerde de S&P500 aan minder dan 900 punten. Ook na de correctie van de voorbije maanden staat de beursindex nog bijna 3 keer zo hoog. In die periode zijn de balansen van de centrale banken opgeblazen de gecombineerde schulden van overheden, bedrijven en gezinnen geëxplodeerd. Net die hoge schulden zijn nu de achilleshiel van het hele systeem en maken dat de monetaire beleidsmakers in feite geen kant meer op kunnen. Maar daarover later meer…

Koen

Kansrijke grondstoffen voor 2019

 2018 was per saldo opnieuw een tegenvallend jaar voor de grondstoffenbeleggers. Onder impuls van een flinke correctie van de olieprijs, die naar het laagste peil in anderhalf jaar terug viel, doken grondstoffenindexen als de S&P GSCI en de Bloomberg Commodity index fors lager. Toch hebben de grondstoffentips van begin 2018 het lang niet slecht gedaan. Op 1 uitzondering na dan, waar we straks uitgebreider op terug komen.

Zo maakte de prestatie van cacao me begin dit jaar heel blij. Cacao noteerde in mei zelfs 60% boven het niveau van begin 2018 en overtrof daarmee alle verwachtingen. Nadien kwam er een terugval maar cacao blijft niettemin 1 van de weinige grondstoffen die 2018 met een rendement van bijna 20% kan afsluiten. Ook de granenprijzen lieten in 2018 een mooi herstel optekenen. Maïs en tarwe werden tijdens de zomermaanden flink duurder maar dan gooide de handelsoorlog roet in het eten. Economische sancties gevolgd door tegenmaatregelen lieten hun sporen na op de granenmarkten. Maar beide gewassen deden het in vergelijking met de grondstoffenindexen  veel beter.

Zilver

Zilver is wat mij betreft de grootste ontgoocheling van 2018. De zilverprijs noteert nog steeds aan minder dan een derde van de topkoers uit 2011 en uitgedrukt in euro werd zilver voor de vijfde keer in de voorbije zes jaar goedkoper. Het goedkoopste edelmetaal, dat naar toepassingen toe vooral een industrieel metaal is, had het prijsherstel van deze groep in 2016 en 2017 nagenoeg volledig aan zich voorbij laten gaan. Zilver startte 2018 dus met een achterstand op de andere metalen maar die werd niet ingehaald, wel integendeel. Met een verlies van 10% op het moment van schrijven is zilver samen met platina het slechtst presterende edelmetaal.

Toch is zilver opnieuw een tip voor 2019. Ik ben namelijk van mening dat de elementen die in 2018 de zilverprijs drukten minder belangrijk zullen worden of zelfs helemaal verdwijnen. Daarbij is de dure dollar veruit de belangrijkste factor. De dollarindex klom vorig jaar fors hoger door de opeenvolgende renteverhogingen van de Federal Reserve die de Amerikaanse munt aantrekkelijker maakten. De dollar steeg met name tegenover de valuta van de emerging markets die met een kapitaalvlucht kregen af te rekenen. De prijsdaling van zilver (en andere grondstoffen) bleef in lokale valuta dus beperkt. Ook de correlatie met goud speelt zilver parten. Goud deed het dan wel niet zo slecht als zilver maar zonder een duurzame klim van de goudprijs kan ook zilver niet volgen.

De goud/zilver ratio klom in het najaar van 2018 naar het hoogste niveau in meer dan 25 jaar! Zilver noteert dus niet alleen erg goedkoop tegenover goud maar ook tegenover de andere edelmetalen. De speculatieve investeerders positioneerden zich in 2018 massaal aan de shortzijde bij zilver. Dit is een belangrijk en vaak over het hoofd gezien aspect in een vrij illiquide markt als zilver. Ik verwacht dat de piek van de dollar achter ons ligt nu het tempo van de renteverhogingen zal vertragen. Daardoor zullen ook de speculatieve investeerders stilaan hun shortposities omkeren.

Goud 

Goud noteert op het moment dat ik deze tekst schrijf met een negatief rendement van iets meer dan 2% in dollar en dank zij de late rally van december een klein positief rendement in euro over 2018. Om het gele metaal op het favorietenlijstje voor 2019 te plaatsen, gelden grotendeels dezelfde argumenten als bij zilver. Een dure dollar en een negatief sentiment bij investeerders smoorden alle rallypogingen in de kiem.

Goud bevindt zich al sinds het voorjaar van 2013 in een zijwaartse trend. In die periode liepen herhaalde uitbraakpogingen stuk op de weerstand van 1370 dollar. Dit niveau moet worden doorbroken om uit de lange zijwaartse trend te kunnen breken. Goud zal ook terug meer in beeld komen naarmate de onzekerheden rond het financiële systeem terug gaan toenemen. Dan hebben we het niet over lokale fenomenen waar goud niet of nauwelijks op beweegt maar wel globale trends zoals de geleidelijke verschuiving van het economisch, politiek en militair zwaartepunt naar het oosten.

Een hoge reële rente (nominale rente min inflatie) is de grootste vijand van goud. Hierin schuilt voor 2019 alvast weinig gevaar want de reële rente zal laag blijven. De groeiverwachtingen voor de wereldeconomie verslechteren namelijk zienderogen terwijl de monetaire stimuli worden afgebouwd. Ik verwacht ook dat de speculatieve shortposities zullen dalen naarmate de druk van de dollar op de goudprijs vermindert.

Koffie en suiker

De suikerprijs daalde in 2018 naar het laagste niveau sinds 2008. Koffie was zelfs sinds 2005 niet meer zo goedkoop.  Beide landbouwgrondstoffen hebben met elkaar gemeen dat Brazilië de grootste producent is. Bijgevolg is ook de koers van de lokale munt , de Braziliaanse real (BRL) tegenover de dollar (munt waarin beide grondstoffen worden verhandeld) een cruciaal element in de prijsevolutie. De BRL daalde het grootste deel van het jaar in waarde tegenover de dollar. Dit had een neerwaarts effect op de prijzen, want landbouwers ontvangen ondanks de prijsdaling op de internationale markten meer in BRL. Na de verkiezingen in Brazilië werd de BRL flink duurder. Meteen schoten ook de prijzen van koffie en suiker respectievelijk 36% en 45% hoger.

Intussen is met name koffie het grootste deel van de winst terug kwijtgespeeld. Suiker kwam onder druk door de  sterke daling van de olieprijs waardoor minder ruwe suiker in ethanol wordt verwerkt. Beide grondstoffen noteren nu meer dan 20% goedkoper dan bij de start van 2018. Ik verwacht voor 2019 een hogere koffieprijs omdat de vraag blijft toenemen terwijl het El Niño weerfenomeen in het komende oogstjaar voor een lager dan verwacht aanbod kan zorgen.

In het geval van suiker zal het overaanbod worden afgebouwd omdat de prijs in bepaalde landen onder de productiekost ligt. Dat maakt het verbouwen van het gewas in sommige gevallen onrendabel. Ook een stijging van de BRL tegenover de dollar moet een gunstig effect hebben op de prijzen van beide grondstoffen. De hoge shortpositie van de speculatieve investeerders is een extra argument om optimistisch te zijn.